Phân biệt first name và last name là một chủ đề cơ bản nhưng rất quan trọng trong giao tiếp tiếng Anh. Mặc dù cả hai đều là phần của tên người, nhưng cách sử dụng và vị trí của chúng có thể gây nhầm lẫn, đặc biệt khi bạn mới bắt đầu học tiếng Anh. Bạn có từng thắc mắc khi nào dùng “first name” và khi nào dùng “last name”? Trong bài viết này, IRIS English sẽ giải thích chi tiết sự khác biệt giữa hai loại tên này và cách sử dụng chính xác trong các tình huống cụ thể. Cùng khám phá ngay để sử dụng tên đúng cách và tự tin hơn trong giao tiếp!
Định nghĩa và phân biệt first name và last name
First Name (Tên riêng)
First Name là tên riêng của một cá nhân, được đặt khi sinh ra hoặc có thể thay đổi trong suốt cuộc đời. Đây là tên mà người thân, bạn bè và mọi người sử dụng khi giao tiếp hàng ngày. Tên riêng giúp phân biệt giữa các thành viên trong một gia đình và không có sự trùng lặp trong phạm vi một quốc gia hoặc khu vực.
Ví dụ: Trong tên “Nguyễn Văn A”, “A” là First Name. Đây là tên được dùng để gọi người này trong các tình huống giao tiếp thông thường.
Last Name (Họ)
Last Name là họ của một người, đại diện cho gia đình hoặc dòng họ của người đó. Đây là tên thường được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác và thường được sử dụng để xác định mối quan hệ gia đình. Trong văn hóa phương Tây, Last Name thường đứng sau First Name, và trong nhiều trường hợp, có thể có một Middle Name ở giữa.
Ví dụ: Trong tên “Nguyễn Văn A”, “Nguyễn” là Last Name. Đây là tên của gia đình mà người này thuộc về.
Middle Name (Tên đệm)
Middle Name là tên phụ, nằm giữa First Name và Last Name. Không phải ai cũng có Middle Name, và trong nhiều nền văn hóa, nó có thể không được sử dụng thường xuyên trong giao tiếp hàng ngày. Tên đệm có thể mang ý nghĩa gia đình, tôn vinh tổ tiên, hoặc chỉ là tên thêm mà cha mẹ muốn đặt cho con cái.
Ví dụ: Trong tên “Nguyễn Văn A”, nếu tên đầy đủ là “Nguyễn Văn A Thành”, “Thành” sẽ là Middle Name.
Full Name (Tên đầy đủ)
Full Name là tên đầy đủ của một cá nhân, bao gồm First Name, Middle Name (nếu có), và Last Name. Tên đầy đủ thường được dùng trong các trường hợp chính thức, tài liệu pháp lý, và các giao dịch quan trọng như đăng ký học, kết hôn, hay khai sinh.
Trong tên “Nguyễn Văn A Thành”, “Nguyễn Văn A Thành” là Full Name, bao gồm First Name (“A”), Middle Name (“Thành”), và Last Name (“Nguyễn”).
Preferred First Name (Tên gọi ưa thích)
Preferred First Name là tên mà một người thích được gọi hoặc sử dụng, thay vì First Name chính thức. Đây có thể là tên ngắn gọn, biệt danh, hoặc tên được người đó cảm thấy thoải mái và quen thuộc hơn khi giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày. Việc sử dụng Preferred First Name có thể khác với tên chính thức được ghi trong các tài liệu pháp lý, nhưng nó thể hiện sự lựa chọn cá nhân trong các mối quan hệ không chính thức.
Ví dụ: Nếu một người tên đầy đủ là “Nguyễn Văn A Thành”, nhưng họ thích được gọi là “A” hoặc “Tony” trong các tình huống hàng ngày, thì “A” hoặc “Tony” là Preferred First Name.
Văn hoá gọi tên trong tiếng Anh
Khi giao tiếp trong môi trường tiếng Anh, việc hiểu và áp dụng đúng cách gọi tên là rất quan trọng để thể hiện sự tôn trọng và lịch sự. Văn hóa gọi tên trong tiếng Anh có thể thay đổi tùy theo quốc gia, hoàn cảnh, và mối quan hệ giữa người giao tiếp. Dưới đây là những quy tắc cơ bản bạn cần nắm để gọi tên trong tiếng Anh một cách lịch sự và phù hợp.
Trong tiếng Anh, cách gọi tên thường phụ thuộc vào mức độ trang trọng của tình huống và mối quan hệ giữa hai người. Dưới đây là một số cách gọi tên phổ biến:
-
Gọi theo First Name (Tên riêng):
-
Thân mật, bạn bè, gia đình: Trong các tình huống không chính thức, người Anh thường gọi nhau bằng First Name (Tên riêng). Đây là cách gọi phổ biến trong môi trường thân mật và gần gũi. Ví dụ: “Hi, John! How are you?”
-
Đối với những người cùng tuổi hoặc đồng nghiệp trong môi trường thoải mái: Đây là cách gọi đơn giản và dễ dàng, thể hiện sự thân thiện.
-
-
Gọi theo Last Name (Họ):
-
Trang trọng và chuyên nghiệp: Trong những tình huống chính thức hoặc khi gặp người lần đầu, người Anh có thể gọi nhau bằng Last Name (Họ). Thường đi kèm với Mr. (ông), Mrs. (bà), Miss (cô), hoặc Ms. (bà) để thể hiện sự tôn trọng. Ví dụ: “Good morning, Mr. Smith.”
-
Với những người có vị trí cao trong công ty hoặc cấp trên: Việc gọi bằng Last Name là một cách thể hiện sự tôn trọng đối với vị trí của họ.
-
-
Gọi tên với danh xưng (Title + Last Name):
-
Trang trọng, lịch sự: Trong một số tình huống, bạn có thể kết hợp title (danh xưng) với Last Name để gọi tên người khác một cách trang trọng. Ví dụ: “Hello, Dr. Brown!” (Chào, bác sĩ Brown!)
-
Title có thể là Dr. (bác sĩ), Professor (giáo sư), Sir (quý ngài), Madam (quý bà), v.v.
-
-
Tên đầy đủ (Full Name): Trong các tình huống rất chính thức, như khi làm việc trong môi trường chuyên nghiệp hoặc gặp gỡ lần đầu, bạn có thể sử dụng Full Name (Tên đầy đủ) để gọi người khác. Tuy nhiên, sau khi xây dựng mối quan hệ thân thiết hơn, người ta sẽ thường xuyên chuyển sang gọi bằng First Name. Ví dụ: “Mr. John Smith, it is a pleasure to meet you.”
Sự Khác Biệt Trong Gọi Tên giữa Các Quốc Gia
Cách gọi tên có thể thay đổi giữa các quốc gia nói tiếng Anh. Ví dụ:
-
Anh (UK): Ở Anh, cách gọi tên thông dụng thường là dùng Last Name kết hợp với Mr., Mrs., hoặc Ms. trong các tình huống trang trọng. Tuy nhiên, trong các tình huống không chính thức, người Anh cũng có xu hướng sử dụng First Name.
-
Mỹ (USA): Người Mỹ có xu hướng gọi tên một cách thân mật hơn. Việc gọi bằng First Name là rất phổ biến, ngay cả trong các môi trường chuyên nghiệp. Tuy nhiên, trong môi trường làm việc chính thức, Mr. hoặc Ms. với Last Name vẫn được sử dụng.
-
Úc (Australia): Úc có nền văn hóa rất thân thiện, vì vậy First Name thường được dùng trong giao tiếp hàng ngày, kể cả trong môi trường công sở. Tuy nhiên, đối với những người không quen biết, Mr., Mrs. vẫn được áp dụng để thể hiện sự tôn trọng.
Tham khảo: Đâu là phương pháp học Tiếng Anh cho người mất gốc tốt nhất?
Cách điền “First Name” và “Last Name” trong biểu mẫu tiếng Anh
Trường hợp có hai ô: “First Name” và “Last Name”
Trong trường hợp biểu mẫu yêu cầu bạn điền “First Name” và “Last Name” (không có ô cho tên đệm), bạn sẽ điền như sau:
-
“First Name”: Điền tên riêng của bạn và tên đệm nếu có (tên gọi chính thức mà bạn sử dụng trong giao tiếp).
-
“Last Name”: Điền họ của bạn (họ gia đình).
Ví dụ: Tên đầy đủ: Nguyễn Thị Minh Khai
-
First Name: Minh Khai (Tên riêng và tên đệm)
-
Last Name: Nguyễn (Họ)
Lưu ý: Trong trường hợp này, tên đệm và tên riêng có thể được coi là một phần của First Name, và bạn có thể điền cả hai nếu không có yêu cầu riêng biệt về Middle Name.
Trường hợp có ba ô: “First Name”, “Middle Name”, “Last Name”
Khi biểu mẫu yêu cầu ba ô riêng biệt cho “First Name”, “Middle Name”, và “Last Name”, bạn sẽ điền như sau:
-
“First Name”: Điền tên riêng của bạn (tên gọi chính thức mà bạn sử dụng hàng ngày).
-
“Middle Name”: Điền tên đệm của bạn (nếu có).
-
“Last Name”: Điền họ của bạn (họ gia đình).
Ví dụ: Tên đầy đủ: Trần Lê Bảo Châu
-
First Name: Châu (Tên riêng)
-
Middle Name: Lê Bảo (Tên đệm)
-
Last Name: Trần (Họ)
Lưu ý: Trong các văn hóa phương Tây, Middle Name thường là tên đệm, và đôi khi nó có thể là một phần của tên chính thức được đặt thêm bởi cha mẹ. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia khác, Middle Name không phải lúc nào cũng có.
Hướng dẫn tách “First Name” và “Last Name” trong Excel
Sử dụng tính năng “Text to Columns”
Phương pháp Text to Columns là một công cụ mạnh mẽ trong Excel giúp bạn tách dữ liệu có dạng chuỗi thành nhiều phần nhỏ, đặc biệt khi các thành phần đó được phân tách bằng dấu cách hoặc các ký tự khác. Phương pháp này rất hữu ích khi tên đầy đủ có một dấu cách rõ ràng phân tách giữa First Name và Last Name.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Chọn cột chứa dữ liệu cần tách (ví dụ: cột A chứa tên đầy đủ).
Bước 2: Vào tab “Data” trên thanh công cụ, sau đó chọn “Text to Columns”.
Bước 3: Hộp thoại Convert Text to Columns Wizard sẽ hiện ra. Chọn tùy chọn “Delimited” (Phân cách) và nhấn “Next”.
Bước 4: Chọn dấu phân cách là “Space” (khoảng trắng) để Excel hiểu rằng tên và họ được phân tách bằng dấu cách. Sau đó nhấn “Next”.
Bước 5: Chọn vị trí mà bạn muốn lưu kết quả (có thể là ô mới hoặc ô hiện tại). Nhấn “Finish” để hoàn tất.
Lưu ý:
-
Phương pháp này phù hợp với dữ liệu có cấu trúc rõ ràng, chẳng hạn như các tên riêng được phân tách bằng dấu cách giữa First Name và Last Name.
-
Nếu tên có nhiều từ hoặc tên đệm (Middle Name), phương pháp này có thể tách tên không đúng cách. Trong trường hợp đó, bạn cần xử lý thêm hoặc sử dụng phương pháp công thức.
Sử dụng công thức Excel
Nếu bạn muốn tự động hóa việc tách First Name và Last Name trong một số lượng lớn ô, công thức Excel là một lựa chọn tuyệt vời. Dưới đây là cách sử dụng công thức để tách tên và họ một cách hiệu quả.
Tách “First Name” (Tên riêng)
Để tách First Name, bạn có thể sử dụng công thức sau:
excel
Copy
=TRIM(RIGHT(SUBSTITUTE(A2," ",REPT(" ",100)),100))Giải thích:
-
SUBSTITUTE(A2,” “,REPT(” “,100)): Thay thế mỗi dấu cách trong ô A2 bằng 100 dấu cách để tạo ra các khoảng trống lớn giữa các từ.
-
RIGHT(…,100): Lấy 100 ký tự cuối cùng từ kết quả sau khi đã thay thế dấu cách, giúp lấy phần tên cuối cùng (First Name).
-
TRIM(…): Loại bỏ khoảng trắng thừa ở đầu và cuối để trả về chỉ First Name.
Ví dụ: Nếu ô A2 chứa “Nguyễn Thị Minh Khai”, công thức trên sẽ trả về “Khai”.
Tách “Last Name” (Họ)
Để tách Last Name, bạn có thể sử dụng công thức sau:
excel
Copy
=LEFT(A2, FIND(" ", A2) - 1)Giải thích:
-
FIND(” “, A2): Tìm vị trí của dấu cách đầu tiên trong ô A2.
-
LEFT(A2, FIND(” “, A2) – 1): Lấy phần bên trái của ô A2 từ đầu cho đến vị trí dấu cách đầu tiên, tức là lấy Last Name.
Ví dụ: Nếu ô A2 chứa “Nguyễn Thị Minh Khai”, công thức trên sẽ trả về “Nguyễn”.
Lưu ý:
-
Phương pháp này hiệu quả khi bạn có một danh sách dài các tên mà cần phải tự động phân tách.
-
Công thức này giả định rằng First Name và Last Name chỉ cách nhau bởi một dấu cách đơn giản. Nếu có nhiều từ trong tên hoặc tên đệm, bạn sẽ cần điều chỉnh công thức hoặc sử dụng các phương pháp khác để tách đúng.
Tổng kết, khi “phân biệt first name và last name”, bạn chỉ cần nhớ rằng “first name” là tên riêng, còn “last name” là họ. Việc hiểu rõ sự khác biệt này giúp bạn giao tiếp tiếng Anh chính xác và tự tin hơn. Nếu bạn muốn luyện tập và nâng cao kỹ năng tiếng Anh, IRIS luôn sẵn sàng giúp đỡ. Hãy đến với chúng tôi để cùng học và phát triển tiếng Anh mỗi ngày!
